Koszyce

Koszyce (słow. Košice, niem. Kaschau, węg. Kassa, łac. Cassovia, cyg. Kasza) – miasto we wschodniej Słowacji, ośrodek administracyjny kraju koszyckiego i powiatu Koszyce-okolica (Košice-okolie). Koszyce są największym miastem wschodniej Słowacji i drugim co do wielkości miastem całego tego kraju. Leżą w historycznym regionie Abov, 20 km od granicy z Węgrami, 80 km od granicy z Ukrainą, 90 km od granicy z Polską.

:: Mapa miasta

:: DPMK - Transport miejski:

Transport Publiczny : odprawa i dojazd
 

Przystanky

Trasy w sieciach tramwajowych, autobusowych i trolejbusowich.

Szukaj trasu transporta publicznego

:: Katalog firm Koszyckych

:: Najważniejszie numery telefoniczne SK: ++421 Koszyce: 55
:: Taxi
:: Banki
:: Centra zakupów

:: Podstawowe wiadomości

:: Znaczenie miasta

Koszyce są najważniejszym ośrodkiem gospodarczym, politycznym i kulturalnym wschodniej Słowacji. W Koszycach mieści się Trybunał Konstytucyjny Słowacji. Koszyce są siedzibą diecezji rzymskokatolickiej (od 1804, od 1995 archidiecezji) i greckokatolickiej oraz biskupstwa ewangelickiego. Są miastem uniwersyteckim – działają tu Uniwersytet P.J. Šafárika (Univerzita Pavla Jozefa Šafárika v Košiciach), politechnika (Technická Univerzita v Košiciach), akademia weterynaryjna (Univerzita Veterninárskeho lekárstva) i konserwatorium oraz wydziały bratysławskiej akademii ekonomicznej, nitrzańskiej akademii rolniczej i Uniwersytetu Katolickiego w Ružomberku. Istnieje również 18 szkół średnich, w tym jedna z węgierskim językiem wykładowym. W mieście działa sześć teatrów (w tym węgierski, cygański i filharmonia), osiem kin, cztery muzea (lotnictwa, techniki, wschodniej Słowacji i rzeźby Vojtecha Löfflera), dwie galerie sztuki i trzy biblioteki ( w tym biblioteka naukowa z 3,3 mln woluminów). W mieście działa ogród zoologiczny, ogród botaniczny i planetarium. Drużyna hokejowa z Koszyc jest dwukrotnym mistrzem Czechosłowacji i trzykrotnym mistrzem Słowacji.

:: Najważniejsze zabytki

• od 1380 – budowana partiami aż do 1508 dzisiejsza katedra św. Elżbiety, najwspanialszy zabytek miasta, największy kościół Słowacji, znajduje się tu krypta Franciszka Rakoczego. Świątynia wzniesiona została w latach 1378 - 1508 w stylu późnogotyckim w miejscu wcześniejszego kościoła parafialnego, który spłonął w pożarze w 1370 roku. Katedra często ponosiła uszczerbek wskutek katastrof, dlatego też w swej historii przechodziła liczne odbudowy. Najważniejsze prace renowacyjne przeprowadzono tu w latach 1877 - 1896. Podczas ostatniej ich fazy, poniżej północnej nawy wybudowano kryptę, gdzie w 1906 roku pochowano szczątki Franciszka II Rakoczego i jego przyjaciół z Turcji. Niezwykle cenne jest monumentalne wnętrze katedry. Do najwspanialszych zabytków świątyni należy ołtarz główny św. Elzbiety oraz podwieszona pod sklepieniem statua Niepokalanego Poczęcia, późnogotycki ołtarz nawiedzenia Najświętszej Marii Panny, epitafium rodziny Reinerów, drewniana rzeźba Matki Boskiej, fragmenty fresków wyobrażających Ostatnią Wieczerzę, ołtarz św. Antoniego, fresk wyobrażający Zmartwychwstanie, brązowa chrzcielnica, ołtarz z wizerunkiem św. Anny, gotycka kalwaria, lampion króla Mateusza, drewniane polichromowane posągi, ołtarz Pokłonu Trzech Króli, neogotycki kamienny pulpit. Cenne dzieła i relikwie są strzeżone w skarbcu.
  

• 1926-1927 – Synagoga. Synagoga w Koszycach (słow. Ortodoxná synagóga v Košiciach) - ortodoksyjna bożnica zbudowana w latach 1926-1927, przy ulicy Puškinova w histyorycznym centrum Koszyc. Dzięki funduszom ortodoksyjnych Żydów wzniesiono reprezentacyjny gmach synagogi na 800 miejsc siedzących. Obok synagogi znajdowała się szkoła żydowska i Talmud Tora, prowadzona przez rabinów. Synagoga została zaprojektowana przez Ľudovíta Oelschlägera oraz wybudowana przez zespół budowlany pod kierownictwem Huga Kaboša. Na synagodze jest umieszczona tablica pamiątkowa upamiętniająca pomordowanych Żydów w czasie II wojny światowej.
  

• 1143 – opactwo benedyktyńskie w Krásnej n/Hornádom – z trójnawową romańską bazyliką z dwiema wieżami, zbudowane w miejscu dawniejszej osady słowiańskiej i romańskiego kościoła z XI wieku; opuszczone przed 1590, do dziś pozostały ruiny
• 1250 (inne źródła – XIV wiek) – kaplica św. Michała
• około 1270-1290 – miejskie mury obronne
• XIV wiek – Urbanova veža – wolno stojąca dzwonnica katedralna
• 1671-1684 – klasztor jezuitów z kościołem Św. Trójcy, tzw. uniwersytecki
• XVII wiek – więzienie miejskie (Miklušova väznica)

Państwo: Słowacja
kraj: koszycki
Powierzchnia: 242,33 km?
Położenie: 48°43' N / 21°15' E
Wysokość: 208 m n.p.m.
Populacja (2006):
* liczba ludności: 234 969
* gęstość: 972 os./km?
Nr kierunkowy: +421-55
Kod pocztowy: 04000
Tablice rejestracyjne: KE

:: Dzieje miasta

Pierwsza pisemna wzmianka o Koszycach pochodzi z 1230. W połowie XIII wieku, na fali rekolonizacji po najazdach mongolskich, obok Słowian w Koszycach osiedlili się osadnicy saksońscy. Jako jedna z pierwszych na Węgrzech osada koszycka otrzymała prawa miejskie przywilejem z 13 kwietnia 1249. Około 1270 zaczęto wznosić miejskie mury obronne. W początkach XIV wieku miasto zasłużyło się w węgierskiej wojnie sukcesyjnej, wspierając późniejszego króla Karola Roberta Andegaweńskiego przeciwko magnatom Amadeuszowi Abie i Maciejowi Czakowi. Przez XIV wiek Koszyce stopniowo gromadziły przywileje – zwolnienia od podatków, prawa mennicze, prawo miecza. 28 lipca 1347 Koszyce zostały podniesione do rangi wolnego miasta królewskiego. Rozwój miasta postępował szybko – zwłaszcza dzięki położeniu na skrzyżowaniu szlaków handlowych – i Koszyce szybko stały się największym po Bratysławie ośrodkiem handlowym, rzemieślniczym i kulturalnym Górnych Wegier. Okresem największego rozkwitu miasta był XV wiek, gdy przewodziło wschodniosłowackiemu związkowi miast – Pentapolitanie. Nie przeszkodziła temu nawet kilkudziesięcioletnia okupacja miasta przez husytów pod wodzą Jána Jiskry. Pod koniec XV wieku Koszyce były uważane za drugie co do znaczenia miasto Węgier, zaraz po stołecznej Budzie.

Po zakończeniu węgierskiej wojny domowej lat 1526-1538 Koszyce wraz z całą wschodnią Słowacją znalazły się początkowo pod władzą książąt siedmiogrodzkich, a następnie – Habsburgów. Od czasu katastrofalnego pożaru w 1556 rozwój miasta został zahamowany, a następnie zaczął się okres upadku, wywołanego ciągłymi walkami z Turkami i wojnami religijnymi. Pod koniec XVI wieku w mieście było 10 tys. mieszkańców, w 1771 – tylko 5,1 tys. W XVI, XVII i XVIII wieku Koszyce były ośrodkiem węgierskiego oporu przeciwko władzy Habsburgów, a jednocześnie siedzibą różnych organów władz cesarstwa austriackiego. Od 1583 w mieście rezydował prymas Węgier, uchodzący z Egeru pod naporem tureckim. Od połowy XVII wieku Koszyce były siedzibą władz komitatu Abauj. Od 1657 w Koszycach istniał uniwersytet.

Kryzys ustał pod koniec XVIII wieku, gdy ustały powstania antyhabsburskie i niepokoje religijne. W 1790 Koszyce znów miały około 10 tys. mieszkańców. Pochody wojsk w czasach wojen napoleońskich i rewolucji węgierskiej 1848-1849 nie przyprawiły miasta o zniszczenia. W XIX wieku zaczął się w Koszycach rozwijać przemysł, przy czym od połowy XIX wieku rozwój ten uległ znacznemu przyspieszeniu. W 1860 i 1870 połączono miasto liniami kolejowymi z Budapesztem i z Morawami. Nastąpiła jednocześnie intensywna madziaryzacja Koszyc. W 1910 miasto liczyło 44,2 tys. mieszkańców, z czego 33,4 tys. Węgrów, 6,5 tys. Słowaków, 3,2 tys. Niemców, 0,5 tys. Polaków, 0,2 tys. Czechów i 0,2 tys. Rusinów.

I wojna światowa nie dotknęła miasta. 29 grudnia 1918 Koszyce, mimo że zamieszkane wówczas w większości przez Węgrów, zostały zajęte przez armię czechosłowacką i włączone do nowo powstałej Czechosłowacji. W 1919 Koszyce stały się jednym z głównych ośrodków Słowackiej Republiki Rad, a w okresie od maja do lipca 1920 były okupowane przez Węgierską Armię Czerwoną. W okresie międzywojennym odsetek ludności węgierskiej spadł z 75% do około 15%, a ludność miasta wzrosła do około 70 tys. osób. W 1938 miasto wraz z całym pasem terenów południowej Słowacji zostało anektowane przez Węgry. 21 lutego 1945 Koszyce zostały wyzwolone przez Armię Czerwoną i do 21 kwietnia 1945 były siedzibą rządu odrodzonej Czechosłowacji. W Koszycach ogłoszono program tego rządu – tzw. program koszycki z 5 kwietnia 1945.

Po II wojnie światowej Koszyce przeszły okres intensywnej industrializacji. W mieście powstały huty, fabryki maszyn i materiałów budowlanych, zakłady chemiczne, odzieżowe i spożywcze. Według oficjalnego spisu ludności z 2001 miasto liczyło 236,1 tys. mieszkańców, z czego 210,3 tys. Słowaków, 8,9 tys. Węgrów, 5,1 tys. Cyganów, 2,8 tys. Czechów, 1,3 tys. Rusinów, 1,1 tys. Ukraińców i 0,4 tys. Niemców. Obecnie miasto składa się z zabytkowego śródmieścia, otoczonego dzielnicami przemysłowymi i sypialnymi. Zamieszkane przez Cyganów osiedle Luník IX stanowi w ostatnich latach miejsce niepokojów społecznych.

(c) Box Network s.r.o., w.cassovia.sk, all rights reserved.

[email protected], tel. +421 905 942 606